Bolu'nun tarihsel dönemlerdeki adlarına bir göz atıldığında, ilginç bir evrim süreci görmekteyiz.
Romalılar dönemindeki isim: Claudiopolis
Bolu, Roma döneminde "Claudiopolis" olarak biliniyordu. Bu ad, o dönemin Romalıları tarafından bu şehre verilmişti.
HABER MERKEZİ
Türklerin adlandırması: Polis
Türkler, Bolu'yu ele geçirdiğinde bu uzun ismi kısaltma yoluna gitti ve sadece "polis" şeklinde anmaya başladı. Ancak, bu isim de zamanla halk dilinde evrildi.
Halk dilindeki dönüşüm: Bolu
Claudiopolis'ten "polis"e, oradan da "Bolu"ya... Bolu'nun isminin bu evrimi, halk dilinin tarih boyunca nasıl bir evrim geçirebileceğinin güzel bir örneği oldu.
Bir diğer rivayet: Bol Uluğ
Bir başka hikayeye göre, bölgede bol miktarda Uluğ veya Alim bulunması nedeniyle bölgeye "Bol Uluğ" denmiş. Bu isim de zamanla "Bolu"ya dönüşmüştür.
Hristiyanlığın bir dönem yayılma merkezi Bolu
Bolu'nun tarihi derinliklerine bakıldığında, M.Ö. 7. Yüzyılda Bitinya Krallığına ev sahipliği yapmış olması dikkat çeker. Bu dönemde, Hristiyanlığın yaygınlaşmasında kilit bir rol oynamıştır. Ziaelas yönetimindeki Helenistik dönemde, şehir Bithynia Krallığı'na katıldı ve Bithynium olarak anılmaya başlandı. Ancak, 1978'deki Hisartepe kazıları dışında, bu döneme ait fazla bulguya rastlanmamıştır. M.Ö. 74'te Roma'nın kontrolüne giren Bolu, Claudiopolis adını aldı. Modern Bolu'nun tarihi kent üzerine inşa edilmiş olmasından dolayı eski yapıların hiçbiri günümüze ulaşmamıştır. Yine de 1978'de Hisartepe'de Antinous Tapınağı'na dair izlere rastlanmıştır.
Roma mezarlar bulundu
Bolu Müzesi'nde, Antinous Tapınağından kalma mimari parçalar ve antik tiyatro izleri sergileniyor. Şehrin farklı noktalarında gerçekleştirilen kazılar, Roma dönemine ait birçok eseri gün yüzüne çıkarmıştır. Bolu Müzesi'nin 1995-2006 yıllarında yaptığı kazılarla 72 Roma mezarı keşfedilmiş ve bu mezarlarda birçok eser bulunmuştur. Bu geniş nekropol alanı, Claudiopolis'in ne kadar büyük bir şehir olduğuna dair ipuçları vermektedir. Bolu Müzesi'nin diğer çalışmalarında, Claudiopolis'ten kalma mozaikler, bir Roma yolu ve bazı yapı kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Bolu'da ayrıca Erken Hristiyanlık dönemine ait fresklerle süslenmiş Hypoge'ler ve Bizans dönemine özgü eserler bulunmaktadır. Bu zengin tarih, Bolu Müzesi'nde sergilenen eserlerle günümüzde de yaşatılmaktadır.