VATANDAŞI CANINDAN BEZDİREN ZAMLAR

TÜİK tarafından açıklanan enflasyona vatandaşların inanmadığını söyleyen Dünya yazarı Alaattin Aktaş üst üste gelen zamları yazdı. Aktaş; ‘Elektriği, doğalgazı, suyu, kirayı ödedim mi elime bir şey kalmıyor” diyor. HABER: ELİF ŞENTÜRK TÜİK tarafından yüzde 17,53 olarak açıklanan yıllık enflasyon tüketici fiyatlarına yönelik tartışmalar devam ederken, Dünya yazarı Alaattin Aktaş vatandaşların açıklanan rakamlara inanmadığını belirtti. Aktaş, ‘Haziran ayı itibarıyla yıllık fiyat değişimine konu 387 kalem mal ve hizmet var. Bazı kalemler mevsimsel olduğu için listeye girmedi. Bu 387 kalem mal ve hizmetteki zam ve fiyat düşüşü dağılımı, 5 kalemde yüzde 100'ün üstünde, 11 kalemde yüzde 50 ile yüzde 100 arası, 189 kalemde yüzde 17.57 ile yüzde 50 arası, 159 kalemde sıfır ile yüzde 17.57 arası artış oldu. Üç kalemde fiyatlar değişmedi. 20 kalemde ise fiyatlar geriledi. 'Ortalama artış da böylece yüzde 17.53 olarak hesaplandı." İfadelerini kullandı. ASLINDA HERKESİN KENDİNE YA DA AİLESİNE ÖZGÜ BİR ENFLASYONU VAR Aktaş enflasyon oranını ‘Vatandaş, ne tükettiğine bakıyor, o tüketim için ödediği paradaki değişime bakıyor ve kendi harcamasından yola çıkarak bir enflasyon hesabı yapıyor. Aslında herkesin kendine ya da ailesine özgü bir enflasyonu var. Toplumun büyük bir kesimi harcamasının çok önemli bir bölümünü gıdaya ve zorunlu harcamalara ayırmak durumunda kaldığı için bu harcamasındaki artışı çok doğal olarak ‘Enflasyon oranı budur’ diye okuyor.’ belirtti. Aktaş’a göre zamlar şu şekilde; “TÜİK’in hesapladığı tüketici fiyatları endeksinde gıda ve alkolsüz fiyatları endeksinde gıda ve alkolsüz içeceklerin payı yüzde 25.94. Vatandaş her 100 liralık harcamasının 26 lirasını gıdaya yapıyor. Bu 26 lira, dar gelirli vatandaşlarda belki 30’a, 40’a, 50’ye çıkıyor. Dolayısıyla gıda maddelerine gelen zamlar vatandaşın açıklanan ortalama orana kuşkuyla bakmasında en büyük etken. Sokak röportajlarında vatandaşa mikrofon uzatan genç arkadaşlarıma söylenenlerin ne kadar doğru olduğu sayılarla da kanıtlandı. Örneğin son bir yılda gıda maddeleri arasında fiyatı en çok artan yüzde 57 ile ayçiçek yağı olmuş. (Kabartma tozunda yüzde 9 binlik bir artış var ama önemli olan tüketimdeki ağırlık.) Gıda maddeleri arasında ikinci sırayı yüzde 51 zam ile mısırözü yağı, üçüncü sırayı da yüzde 50 zam ile margarin alıyor. Tavuk eti ve yumurtadaki yüzde 46 ve yüzde 44’lük zamlar da dikkat çekici. Vatandaş kırmızı ete göre ucuz diye tavuk etine yönelmek istiyor ama karşısına yüzde 46’lık zam çıkıyor. TÜFE’de yüzde 15.49 ile ikinci en yüksek ağırlığa sahip grup ulaştırma. Bu gruptaki zamlar müthiş. Hadi yüzde 107 ve yüzde 71 zam gören otomobilleri bir kenara koyalım; nasıl olsa herkes otomobil alma durumunda değil. Ama ya köprü geçiş ücreti... Ya benzine, motorine gelen zamlar... Ya araç tamirine ödenen ücretler... TÜFE’deki ağırlığı yüzde 8.64 olan ev eşyası grubunda da çok yüksek zamlar var. Adeta "Gücün yetiyorsa gel de al” dedirtecek zamlar... Bu gruptaki zam sıralamasında bulaşık makinesi yüzde 74 ile ilk sırada. Bir yılda yüzde 50’den fazla zam gören üç ürün de yatak bazası ile çift ve tek kişilik yatak. Eğlence ve kültür grubunda yer alan televizyonun da son bir yılda yüzde 100 zam gördüğünü belirtelim. Vatandaş ne diye şikayet ediyor; “Elektriği, doğalgazı, suyu, kirayı ödedim mi elime bir şey kalmıyor” diyor ya, işte o! Peki bu dört kalemde son bir yıldaki zam oranı ne kadar olmuş, TÜİK’e göre tabii ki, bakalım. “Su yüzde 17,57, elektrik yüzde 12.29, kira yüzde 10.99, doğalgaz yüzde 8.48.” Bu dört kalemden yalnızca su genel TÜFE artışı ile aynı düzeyde, diğer üçü daha düşük gerçekleşmiş.”